Σκωληκοειδίτιδα: Συμπτώματα, Διάγνωση και Θεραπεία

Τι είναι η σκωληκοειδίτιδα

Η σκωληκοειδίτιδα είναι χειρουργική νόσος και η ιατρική ονομασία για την φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης - ένα μικρό όργανο που μοιάζει με τυφλό προέκταμα (απόφυση) του τυφλού εντέρου. Από τα λατινικά, το όνομα του οργάνου είναι appendix vermiformis, που κυριολεκτικά μεταφράζεται ως σκωληκοειδής απόφυση λόγω της ομοιότητας της σκωληκοειδούς απόφυσης με σκουλήκι.

Η φλεγμονή μπορεί να φτάσει σε διάφορους βαθμούς και μορφές, οι οποίες αυξάνονται σε σοβαρότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατή η θεραπεία, ενώ σε άλλες επιλέγεται η χειρουργική οδός.

Διακρίνονται οι ακόλουθες μορφές σκωληκοειδίτιδας:

• Καταρροϊκή σκωληκοειδίτιδα - ελαφρά φλεγμονή της σκωληκοειδούς, όπου επηρεάζεται μόνο ο βλεννογόνος του οργάνου. Σε αυτό το στάδιο, η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική και δεν απαιτείται επείγουσα χειρουργική επέμβαση.

• Φλεγμονώδης σκωληκοειδίτιδα - πιο σοβαρή φλεγμονή του οργάνου, όπου επηρεάζονται όλα τα στρώματα του τοιχώματος. Μπορεί να υπάρχει θολό ή πυώδες υγρό γύρω από τη σκωληκοειδή. Στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτείται χειρουργική επέμβαση, με επείγοντα χαρακτήρα.

• Γαγγραινώδης σκωληκοειδίτιδα - στάδιο αποσύνθεσης των ιστών, λόγω τοξίνωσης και διακοπής της αιμάτωσης. Σε προχωρημένες περιπτώσεις, μπορεί να προκύψει διάτρηση (ρήξη) της σκωληκοειδούς, περιτονίτιδα ή σχηματισμός περι-σκωληκοειδικού αποστήματος.

Συμπτώματα για τα οποία πρέπει να προσέχετε

Τα συμπτώματα της σκωληκοειδίτιδας είναι πολύ χαρακτηριστικά. Εκδηλώνονται με την εμφάνιση μη ειδικού κοιλιακού πόνου, συνήθως στον άνω όροφο της κοιλιάς (περιοχή του στομάχου).

Ο πόνος σταδιακά μετακινείται προς τον ομφαλό και σε ολόκληρη την κοιλιά, και λίγο αργότερα εντοπίζεται στον κάτω δεξιό κοιλιακό τεταρτημόριο ή την ιλεοτυφλική περιοχή - την προβολική θέση όπου βρίσκεται η ίδια η σκωληκοειδής.

Η χρονική περίοδος κατά την οποία αναπτύσσονται αυτά τα συμπτώματα διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση, καθώς δεν ξεδιπλώνονται πάντα όλα τα συμπτώματα της νόσου. Επιπλέον, μπορεί να υπάρχουν και άλλα συνοδά συμπτώματα όπως μονόκλινος ή επαναλαμβανόμενος εμετός και/ή διάρροια.

Ιδιαιτερότητα του πόνου

Η ιδιαιτερότητα του πόνου στη σκωληκοειδίτιδα είναι διαφορετική σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το στάδιο της φλεγμονής.

Συνήθως ξεκινά ως αμβλύς πόνος ή βαρύτητα, και μερικές φορές έχει κολικοειδή χαρακτήρα. Μπορεί να αλλάζει σε ένταση και ισχύ, καθώς με την πρόοδο της φλεγμονώδους διαδικασίας γίνεται μόνιμος, αμβλύς έως διαπεραστικός.

Συνήθως, με τη μετακίνηση του πόνου στην κάτω δεξιά πλευρά της κοιλιάς, γίνεται πιο αισθητός και συχνά τότε ο ασθενής συνειδητοποιεί ότι πρόκειται για έναν διαφορετικό τύπο πόνου, που δεν θα εξαφανιστεί χωρίς ιατρική παρέμβαση.

Αιτίες και παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση σκωληκοειδίτιδας

Οι αιτίες και οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη σκωληκοειδίτιδας δεν είναι πλήρως και ακριβώς κατηγοριοποιημένοι σε αυτό το στάδιο της επιστημονικής προόδου της ιατρικής.

Από την χειρουργική εμπειρία των ειδικών, ως κύρια αιτία αναφέρεται η απόφραξη της σκωληκοειδούς. Σε αντίθεση με τα λεπτά έντερα, έχει πολύ στενό αυλό, στον οποίο μπορούν να εισχωρήσουν σκληρές κοπρανώδεις μάζες (στερκολοίθοι) ή μεγαλύτερα σωματίδια δυσκολοχώνευτων τροφών. Η απόφραξη οδηγεί σε διαταραχή της αιμάτωσης και στη σταδιακή φλεγμονή του ιστού.

Άλλες αιτίες είναι οι ανατομικοί και γενετικοί παράγοντες - ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη σκωληκοειδίτιδας. Επειδή πρόκειται για όργανο με πλούσια λεμφική δομή και εκτελεί ανοσολογική λειτουργία, η υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού σε παθογόνα μπορεί να οδηγήσει στη φλεγμονή του.

 

Γρήγορη προσθήκη    

L-Καρνιτίνη

Περισσότερη ενέργεια και έλεγχος του σωματικού λίπους

81 reviews

€20,95

 

Ισχυρή αποτοξίνωση

Γρήγορη προσθήκη    

Γαϊδουράγκαθο - βάμμα βοτάνων

Φυσική αποτοξίνωση για το ήπαρ και τους χοληφόρους πόρους

54 reviews

€7,95

Θεωρείται ότι οι άνδρες πάσχουν από σκωληκοειδίτιδα συχνότερα από τις γυναίκες, ενώ η ηλικία κινδύνου θεωρείται από 10 έως 30 ετών. Ωστόσο, η πρακτική δεν επιβεβαιώνει την τελευταία δήλωση, καθώς η οξεία σκωληκοειδίτιδα μπορεί να διαπιστωθεί τόσο σε βρέφη όσο και σε πολύ ηλικιωμένους ανθρώπους.

Οι ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις του πεπτικού συστήματος μπορούν να οδηγήσουν σε επακόλουθη αντιδραστική φλεγμονή του οργάνου.

Τύποι

Διακρίνονται δύο κύριοι τύποι σκωληκοειδίτιδας ανάλογα με την πορεία της εξέλιξής τους - οξεία σκωληκοειδίτιδα και χρονία σκωληκοειδίτιδα.

Στην οξεία σκωληκοειδίτιδα τα συμπτώματα αναπτύσσονται γρήγορα, καθώς συχνά φτάνουν στα τελικά στάδια της φλεγμονής και απαιτείται χειρουργική επέμβαση.

Στη χρονία σκωληκοειδίτιδα το όργανο συχνά μπορεί να φλεγμαίνει, συνήθως μέτρια, με την εμφάνιση περιοδικών πόνων στο δεξιό κοιλιακό τεταρτημόριο, χωρίς να φτάνει σε σοβαρές μορφές φλεγμονής.

Διάγνωση και δοκιμές

Η διάγνωση σε περίπτωση υποψίας σκωληκοειδίτιδας πρέπει να γίνεται από έμπειρο ειδικό - χειρουργό. Αυτός θα λάβει λεπτομερές ιστορικό της νόσου από τον ασθενή, ακολουθούμενο από φυσική εξέταση.

Στο 90% των περιπτώσεων, ένας καλός χειρουργός θα μπορεί να θέσει τη διάγνωση κατηγορηματικά, χωρίς να χρειάζονται περαιτέρω εξετάσεις.

Η ψηλάφηση είναι η βασική μέθοδος εξέτασης για χειρουργικές παθήσεις. Στην οξεία σκωληκοειδίτιδα, το χαρακτηριστικό είναι ότι κατά τη βαθιά ψηλάφηση στη σημείο του McBurney (όπου βρίσκεται η σκωληκοειδής) και την απότομη απελευθέρωση της πίεσης, εμφανίζεται το σύμπτωμα του Blumberg - ενίσχυση του πόνου κατά την απελευθέρωση της πίεσης.

Αυτό είναι ένδειξη περιτοναϊκού ερεθισμού και συνήθως είναι αρκετό για την επιβεβαίωση της διάγνωσης.

Ο ειδικός θα ελέγξει επίσης τη γλώσσα του ασθενούς. Σε περίπτωση παρουσίας επικάλυψης και σχισμών στη γλώσσα, η υποψία για σκωληκοειδίτιδα ενισχύεται περαιτέρω. Στην ιατρική ορολογία, αυτό το σύμπτωμα συχνά αποκαλείται «χειρουργική γλώσσα».

Χαρακτηριστικό για τις χειρουργικές παθήσεις είναι η εμφάνιση ταχυκαρδίας - ταχύτερος παλμός.

Η εργαστηριακή εύρεση, με την παρουσία των παραπάνω δοκιμών, χρησιμεύει μόνο για επιβεβαίωση, καθώς αναζητείται αύξηση των λευκοκυττάρων.

Για μεγαλύτερη βεβαιότητα ή σε περίπτωση αμφιβολίας, ο χειρουργός μπορεί να παραγγείλει υπερηχογραφική εξέταση, η οποία θα διαπιστώσει την παρουσία φλεγμονής της σκωληκοειδούς, καθώς και ελεύθερο υγρό στην κοιλιακή κοιλότητα, που αποτελεί σαφή ένδειξη για χειρουργική επέμβαση.

Θεραπεία σκωληκοειδίτιδας

Σύμφωνα με διάφορες επιστημονικές πηγές, παγκοσμίως περίπου το 50% των περιπτώσεων σκωληκοειδίτιδας απαιτούν επείγουσα χειρουργική επέμβαση. Άλλες πηγές αναφέρουν ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό - πάνω από 95%.

Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση, καθώς κάθε περίπτωση εξετάζεται ξεχωριστά. Λαμβάνονται υπόψη πολλοί παράγοντες, κυρίως η σοβαρότητα των κλινικών συμπτωμάτων και η εξέλιξή τους στο χρόνο (μέχρι την έκτη ώρα από την εισαγωγή στο νοσοκομείο ή την έναρξή τους).

Οι μέθοδοι θεραπείας είναι δύο - συντηρητική (μέσω έγχυσης αντιβιοτικών) ή χειρουργική.

Στην πράξη έχουν περιγραφεί όχι μία ή δύο περιπτώσεις επιτυχούς θεραπείας ασθενούς με αντιβιοτική θεραπεία, αλλά τα δεδομένα δείχνουν ότι σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων απαιτούν χειρουργική θεραπεία.

Οι δυνατότητες για χειρουργική επέμβαση είναι δύο - συμβατική (ανοιχτή) σκωληκοειδεκτομή και λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή.

Στην πρώτη περίπτωση, ο χειρουργός περνά μέσα από όλα τα στρώματα της κοιλιακής κοιλότητας του ασθενούς και φτάνει στη σκωληκοειδή, την οποία στη συνέχεια αφαιρεί.

Η λαπαροσκοπική επέμβαση ονομάζεται επίσης αναιμάκτη, καθώς σε αυτήν η κοιλιά γεμίζει με αέρα, και στη συνέχεια τοποθετούνται αρκετές θύρες (τροκάρ) μέσω μικρών οπών στο κοιλιακό τοίχωμα και μέσω ειδικής κάμερας και εργαλείων η σκωληκοειδής εντοπίζεται και αφαιρείται.

Πρόληψη και προφύλαξη

Δεν υπάρχει πρόληψη για την εμφάνιση σκωληκοειδίτιδας που να εγγυάται την επιτυχή αποτροπή της νόσου.

Παρόλα αυτά, οι γιατροί συμβουλεύουν την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες, την πρόσληψη περισσότερων υγρών και την αποφυγή κατανάλωσης επεξεργασμένων ξηρών τροφών.

Η πρόσληψη προβιοτικών θεωρείται επίσης μέθοδος πρόληψης, ενώ βελτιώνει τη γενική κατάσταση του πεπτικού συστήματος.

Πότε να συμβουλευτείτε ιατρό

Πολύ συχνά οι άνθρωποι παραπονιούνται για την εμφάνιση κοιλιακών πόνων σε διάφορες περιοχές της κοιλιάς. Η συνηθέστερη αιτία είναι η κατανάλωση κακής ποιότητας τροφής, και τα παράπονα δεν προκαλούν ανησυχία στους ανθρώπους.

Στην εμφάνιση πιο ασυνήθιστων πόνων στην κοιλιά χωρίς προφανή αιτία, που αλλάζουν θέση και ένταση, μπορείτε να ζητήσετε τη γνώμη ειδικού.

Η εμφάνιση συμπτωμάτων όπως ναυτία, εμετός, αδυναμία, απώλεια όρεξης και πόνος, ιδιαίτερα κατά την κίνηση, στην κάτω δεξιά πλευρά της κοιλιάς αποτελούν λόγο ανησυχίας, ειδικά όταν δεν επηρεάζονται από τη λήψη σπασμολυτικών.

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι δεν πρέπει να λαμβάνετε αναλγητικά και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα κατά την εμφάνιση των παραπάνω συμπτωμάτων, ώστε να μην αποκρύψετε την κλινική εικόνα και έτσι να δυσκολέψετε τη θέση μιας κατάλληλης διάγνωσης.

Συχνές ερωτήσεις

Ποια είναι τα συμπτώματα της οξείας σκωληκοειδίτιδας;

Η εμφάνιση πόνου στον άνω κοιλιακό όροφο, που στη συνέχεια μετακινείται στην κάτω δεξιά πλευρά της κοιλιάς και μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, εμετό ή δυσκοιλιότητα.

Είναι επικίνδυνη η νόσος οξεία σκωληκοειδίτιδα;

Ναι, οι προχωρημένες φάσεις της νόσου σχετίζονται με σοβαρές λοιμώδεις επιπλοκές της κοιλιακής κοιλότητας, οι οποίες αν δεν αντιμετωπιστούν, μπορεί να έχουν μοιραία έκβαση.

Μπορεί να θεραπευτεί η σκωληκοειδίτιδα με αντιβιοτικά;

Ναι, αλλά μόνο στα πιο πρώιμα στάδια και όχι σε όλες τις περιπτώσεις.

Πηγές