Τα οφέλη της ασβαγκάντα για τις γυναίκες και στην εμμηνόπαυση

Η ashwagandha είναι ένα προσαρμογόνο βότανο που χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή ινδική ιατρική Αγιουρβέδα εδώ και χιλιάδες χρόνια. Στη σύγχρονη επιστήμη όλο και περισσότερες έρευνες επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματά της σε διάφορες πτυχές της γυναικείας υγείας. Τα οφέλη της είναι ιδιαίτερα εμφανή σε περιόδους ορμονικών αλλαγών - όπως προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (ΠΜΣ), περιεμμηνόπαυση και εμμηνόπαυση - αλλά επίσης και σε χρόνιο στρες, αναπαραγωγικές διαταραχές και δερματικά προβλήματα.

Ορμονική ισορροπία

Η ashwagandha επηρεάζει τη ρύθμιση των ορμονών μέσω της δράσης στον υποθαλαμο-υποφυσιο-επινεφριδιακό άξονα (HPA axis). Με αυτόν τον τρόπο βοηθά στη σταθεροποίηση των επιπέδων κορτιζόλης. Η κορτιζόλη είναι η ορμόνη του στρες, της οποίας η χρόνια αύξηση οδηγεί σε ορμονικές διαταραχές, ινσουλινοαντίσταση και διαταραχές στην ωορρηξία.

Το βότανο μπορεί επίσης να επηρεάσει θετικά τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών και των ορμονών του φύλου, όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη. Αυτό είναι σημαντικό σε περιπτώσεις όπως ορμονική ανισορροπία, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και προ- ή μετεμμηνοπαυσιακά συμπτώματα.

Ρύθμιση του εμμηνορροϊκού κύκλου

Σε γυναίκες με ακανόνιστη έμμηνο ρύση, που προκαλείται από στρες, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) ή ορμονική ανισορροπία, η ashwagandha μπορεί να συμβάλει στην αποκατάσταση της κανονικότητας.

Το αποτέλεσμα οφείλεται στην ικανότητά της να μειώνει την κορτιζόλη και να σταθεροποιεί τον νευροενδοκρινικό άξονα. Ταυτόχρονα, βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη - παράγοντας που συχνά διαταράσσεται σε γυναίκες με PCOS.

Ανακούφιση των συμπτωμάτων του ΠΜΣ

Το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο συχνά εκδηλώνεται με ευερεθιστότητα, άγχος, πόνους, κόπωση και μεταβολές στη διάθεση. Η ashwagandha εμφανίζει αγχολυτικές (αντι-αγχωτικές) και αντικαταθλιπτικές ιδιότητες, οι οποίες μπορούν να μειώσουν τη σοβαρότητα αυτών των συμπτωμάτων.

Η λήψη της οδηγεί σε καλύτερη ρύθμιση των νευροδιαβιβαστών (ιδιαίτερα σε σχέση με το GABA και τη σεροτονίνη), καθώς και σε καλύτερο ύπνο, ευκολότερη προσαρμογή στο στρες και μειωμένο κίνδυνο απότομων συναισθηματικών μεταβολών.

Βελτίωση της λίμπιντο και της σεξουαλικής λειτουργίας

Η μειωμένη λίμπιντο στις γυναίκες συνδέεται συχνά με χρόνια κόπωση, ορμονική ανισορροπία και ψυχο-συναισθηματική επιβάρυνση.

Κλινικές μελέτες δείχνουν ότι η ashwagandha μπορεί νααυξήσει την ερωτική επιθυμία και ικανοποίηση στις γυναίκες. Βελτιώνει την αιμάτωση, επηρεάζει τα επίπεδα ανδρογόνων εντός φυσιολογικών ορίων και αποκαθιστά την ορμονική ευαισθησία.

Η ashwagandha χρησιμοποιείται επίσης για την υποστήριξη της σεξουαλικής υγείας σε ζευγάρια με αναπαραγωγικές δυσκολίες.

Υποστήριξη της γονιμότητας

Η ashwagandha βελτιώνει τη γυναικεία γονιμότητα μέσω πολλών μηχανισμών. Μειώνει τον οξειδωτικό στρες, ρυθμίζει την ωορρηξία, υποστηρίζει τον ορμονικό συγχρονισμό και μειώνει το άγχος, που συχνά συνοδεύει τα αναπαραγωγικά προβλήματα.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η τακτική λήψη της μπορεί να βελτιώσει τη λουτεϊνική φάση και να επηρεάσει θετικά τη λειτουργία της ωχρινοτρόπου και της ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης (LH και FSH), οι οποίες είναι καθοριστικές για την ωρίμανση των ωαρίων.

Ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης

Η εμμηνόπαυση συνδέεται με μείωση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, γεγονός που οδηγεί σε ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις, διαταραχές ύπνου, άγχος, ευερεθιστότητα, κολπική ξηρότητα και απώλεια οστικής μάζας.

Η ashwagandha μπορεί να ανακουφίσει πολλά από αυτά τα ενοχλήματα, καθώς υποστηρίζει την νευροενδοκρινική προσαρμογή, μειώνει το άγχος και βελτιώνει τον ύπνο. Μειώνει τη συχνότητα και την ένταση των εξάψεων, ενώ η μακροχρόνια χρήση της συνδέεται με βελτιωμένη αίσθηση ευεξίας στην μετεμμηνοπαυσιακή περίοδο.

Διατήρηση υγιούς και ελαστικού δέρματος

Με την πάροδο της ηλικίας και υπό την επίδραση του στρες, τα επίπεδα των ελεύθερων ριζών και των φλεγμονωδών κυτοκινών αυξάνονται, γεγονός που οδηγεί σε επιταχυνόμενη γήρανση του δέρματος.

Η ashwagandha διαθέτει ισχυρές αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Η λήψη της συνδέεται με βελτίωση της αιμάτωσης των περιφερικών ιστών, συμπεριλαμβανομένου του δέρματος, και με μείωση των επιπέδων κορτιζόλης, γεγονός που οδηγεί σε πιο καθαρό, υγιές και τονωμένο δέρμα.

Σε γυναίκες με ακμή, που σχετίζεται με στρες ή ορμονικές μεταβολές, παρατηρείται θετική επίδραση από παρατεταμένη λήψη.

Διαχείριση του στρες και της συναισθηματικής ανθεκτικότητας

Η ashwagandha είναι ένα από τα πιο μελετημένα προσαρμογόνα. Ρυθμίζει την φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού στο στρες και συμβάλλει στην αποκατάσταση της ομοιόστασης σε περιόδους παρατεταμένης έντασης.

Το βότανο αποδεδειγμένα μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης στον ορό, βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου και μειώνει το άγχος. Αυτά τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τις γυναίκες σε περιόδους ορμονικής μετάβασης, όταν η ψυχική και σωματική αντοχή δοκιμάζονται.

Η ashwagandha χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή αγιουρβεδική ιατρική εδώ και χιλιάδες χρόνια ως προσαρμογόνο. Βοηθά στην εξισορρόπηση των φυσιολογικών διεργασιών του οργανισμού και στην αύξηση της ανθεκτικότητας απέναντι σε σωματικό, συναισθηματικό και ορμονικό στρες.

Σύγχρονες μελέτες υποστηρίζουν τη χρήση της ashwagandha στις ακόλουθες κατηγορίες γυναικών:

• Γυναίκες σε περιεμμηνόπαυση και εμμηνόπαυση - σε αυτή την περίοδο τα επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης παρουσιάζουν έντονες διακυμάνσεις ή πτώση, γεγονός που προκαλεί ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων. Η ashwagandha εμφανίζει μέτρια οιστρογονόμο-όμοια δράση και συμβάλλει στην αποκατάσταση της νευροενδοκρινικής ισορροπίας.

• Γυναίκες που πάσχουν από χρόνιο στρες, άγχος και διαταραχές ύπνου - η ashwagandha μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και με αυτόν τον τρόπο ανακουφίζει το ψυχο-συναισθηματικό φορτίο, βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου, τη συγκέντρωση και την προσαρμοστικότητα στην πίεση. Τυχαιοποιημένη μελέτη του 2019 έδειξε σημαντική μείωση των επιπέδων κορτιζόλης και άγχους με λήψη 240–600 mg τυποποιημένου εκχυλίσματος ημερησίως για 8 εβδομάδες.

• Γυναίκες με ορμονικές διαταραχές και εμμηνορροϊκά προβλήματα - η ashwagandha ασκεί ρυθμιστική επίδραση στη λειτουργία του θυρεοειδούς και στις ορμόνες του φύλου. Αυτό την καθιστά χρήσιμη σε γυναίκες με ακανόνιστο κύκλο, κύστεις ωοθηκών, χαμηλά επίπεδα προγεστερόνης ή οιστραδιόλης, καθώς και σε διαταραχές ωορρηξίας λόγω στρες.

• Γυναίκες με μειωμένη λίμπιντο και γονιμότητα - κλινικά δεδομένα δείχνουν ότι η ashwagandha μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της ωχρινοτρόπου ορμόνης και των οιστρογόνων, βελτιώνοντας έτσι τη γονιμότητα και τη σεξουαλική λειτουργία. Επιπλέον, μειώνοντας την αντίδραση στο στρες, αποκαθιστά την κυκλικότητα και την ωορρηξία σε γυναίκες με λειτουργικές υποθαλαμικές διαταραχές.

Η ashwagandha είναι επίσης ωφέλιμη γιαγυναίκες με βλάβες στο δέρμα και οξειδωτικό στρες. Διαθέτει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες και αυξάνει τη δραστικότητα ενζύμων όπως η γλουταθειόνη υπεροξειδάση, η καταλάση και η υπεροξειδική δισμουτάση. Αυτό βοηθά στη μείωση της πρόωρης γήρανσης, των ρυτίδων, της μελάγχρωσης και άλλων εκδηλώσεων οξειδωτικής βλάβης στο δέρμα, ιδιαίτερα κατά την περίοδο ορμονικής πτώσης.

Παρόλο που η ashwagandha είναι φυτό με αποδεδειγμένα ευεργετική δράση σε πολλές καταστάσεις, υπάρχουν συγκεκριμένες ομάδες γυναικών στις οποίες η χρήση της δεν είναι κατάλληλη ή απαιτεί ιατρική παρακολούθηση.

Η ashwagandha είναι αυστηρά αντενδείκνυα κατά την εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα κατά το πρώτο τρίμηνο. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το βότανο μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις της μήτρας και να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής, ειδικά σε υψηλές δόσεις. Αυτό οφείλεται στα περιεχόμενα withanolides - στεροειδή λακτόνες που επηρεάζουν τη ρύθμιση των ορμονών.

Σε γυναίκες με αυτοάνοσα νοσήματα όπως λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα, νόσος του Crohn ή πολλαπλή σκλήρυνση, η ashwagandha μπορεί να διεγείρει την ανοσολογική απόκριση. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό οδηγεί σε έξαρση της αυτοάνοσης δραστηριότητας και η χρήση πρέπει να γίνεται κατόπιν συμβουλής ειδικού.

Η ashwagandha διεγείρει τη θυρεοειδική λειτουργία - αυξάνει τα επίπεδα θυροξίνης (T4) και τριιωδοθυρονίνης (T3). Σεγυναίκες με υπερθυρεοειδισμό ή σε όσες λαμβάνουν λεβοθυροξίνη, μπορεί να προκύψει υπερβολικό ορμονικό φορτίο, ιδιαίτερα σε συνδυασμένη χρήση.

Ο μεταβολισμός των δραστικών συστατικών της ashwagandha γίνεται στο ήπαρ και τα νεφρά. Σε γυναίκες με ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια είναι πιθανή η συσσώρευση ενεργών μεταβολιτών και ο αυξημένος κίνδυνος παρενεργειών.

Η ashwagandha έχει καταπραϋντική δράση και πιθανόν να ενισχύσει την επίδραση φαρμάκων που επηρεάζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική υπνηλία, απώλεια συγκέντρωσης ή διπλή καταστολή του ΚΝΣ σε γυναίκες που λαμβάνουν ηρεμιστικά, αντιψυχωσικά ή βαρβιτουρικά φάρμακα.

Η ashwagandha δεν συνιστάται επίσης σε γυναίκες με αλλεργία σε φυτά της οικογένειας Solanaceae (Σολανίδες). Ανήκει σε αυτήν την οικογένεια και μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση σε προδιατεθειμένα άτομα - αν και σπάνια.

Πώς επηρεάζει η λήψη της ashwagandha τον γυναικείο οργανισμό;

Η ashwagandha υποστηρίζει την ορμονική ισορροπία, ρυθμίζει τον εμμηνορροϊκό κύκλο, ανακουφίζει από τα συμπτώματα του ΠΜΣ και της εμμηνόπαυσης, βελτιώνει τη λίμπιντο και υποστηρίζει τη γονιμότητα. Επιπλέον, δρα ευεργετικά στο δέρμα και βοηθά την προσαρμογή στο στρες.

Είναι κατάλληλη η ashwagandha για γυναίκες στην εμμηνόπαυση;

Ναι. Η ashwagandha μπορεί να ανακουφίσει συχνά συμπτώματα όπως εξάψεις, άγχος, ευερεθιστότητα και αϋπνία. Επιπλέον, ως προσαρμογόνο, υποστηρίζει τη λειτουργία των επινεφριδίων και διευκολύνει την προσαρμογή στις ορμονικές αλλαγές αυτής της περιόδου.

Υπάρχουν αντενδείξεις για τη λήψη της ashwagandha από γυναίκες;

Ναι. Δεν συνιστάται κατά την εγκυμοσύνη και τον θηλασμό, σε αυτοάνοσα νοσήματα, σε σοβαρές ηπατικές ή νεφρικές βλάβες, καθώς και σε γυναίκες που λαμβάνουν φάρμακα για τον θυρεοειδή ή ηρεμιστικά.

Πηγές:

• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34553463/